Aşılama olarak bilinen intrauterin inseminasyon, kısırlık tedavisinde tercih edilen yapay inseminasyon yöntemidir. Aşılama yönteminde yıkanan ve konsantre hale getirilen spermler direkt olarak rahme bırakılmaktadır. Bu işlem yumurtalığın, yumurta hücresi bırakacağı dönemde yapılmaktadır. Doğru zamanlama ile hamilelik şansı artırılmaktadır. Aşılama sonrasında spermin yüzerek fallop tüpüne gitmesi ve buradaki yumurta hücresini döllemesi beklenir.
Kısırlık nedenlerine bağlı olarak aşılama işlemi doğal yumurtlama döneminde yapılabildiği gibi yumurtalık uyarıcı ilaçlarla birlikte de yapılabilmektedir. Endometriozis, düşük sperm sayısı ya da hareketliliği kaynaklı kısırlık olan çiftlerde ya da açıklanamayan kısırlığı bulunan çiftlerde aşılama yöntemi ile gebelik mümkün hale gelmektedir. Aşılama işlemi minimal invaziv bir yöntemdir. Yaklaşık 15 - 20 dakika içerisinde gerçekleştirilebilmektedir. Bu süreç içerisinde aşılama işleminin yapılması ise sadece 1 - 2 dakikadır.
Aşılama Nasıl Gerçekleştirilir?
Aşılama öncesinde kısırlığa neden olan durumu anlamak için histerosalpingografi gibi birkaç test gerçekleştirilmektedir. Anne adayının fallop tüplerinin kapalı olmadığından ve rahimde herhangi bir anomali olmadığından emin olmak aşılama süreci açısından büyük öneme sahiptir. Intrauterin inseminasyon işlemi ovulasyon döneminde gerçekleştirilir. Bazı hastaların yumurtalıklarının uyarılması için ilaç kullanması gerekebilmektedir.
Ovulasyon dönemi belirlendikten sonra baba adayının sperm örneği alınır. Spermler laboratuvarda saflaştırılır ve aralarından en kalitelileri seçilir. Aşılama öncesinde bir spekulum ile rahim ağzı kontrol edilir. Bu işlem, Pap smear testine oldukça benzerdir. Sonrasında ise intrauterin inseminasyon için özel olarak geliştirilmiş ince bir tüp rahme ulaştırılır. Laboratuvarda seçilen en kaliteli sperm hücreleri bu tüp ile rahime bırakılır. İşlem sadece birkaç dakika sürmektedir.
Aşılama Sonrası
Aşılama sonrasında anne adaylarının birkaç dakika sırtüstü yatması tavsiye edilmektedir. İşlem sona erdiğinde günlük aktivitelere geri dönülmesinde herhangi bir sakınca bulunmamaktadır. Aşılamanın yapıldığı gün ve sonraki günde hafif lekelenmelerin görülmesi son derece normaldir. Evde uygulanacak hamilelik testleri için en az iki hafta beklemek gerekmektedir. Erken yapılan testler hatalı pozitif ya da hatalı negatif sonuçlar verebilir.
Hamilelik hormonu seviyesinin daha ölçülemeyecek kadar az olduğu durumlarda test hatalı negatif verir. Hamile olsanız bile daha yeterince hormon salgılanmadığı için testiniz negatif çıkar. Bununla beraber yumurtalığı uyaran ilaçların kullanılması durumunda test hatalı pozitif çıkabilmektedir. Hamilelik oluşmamış olsa bile kan dolaşımında bulunan hormonlar testin pozitif çıkmasına yol açar. Evde uygulanan testin sonucu ne olursa olsun kan tahlili de yapılmalıdır. Kan tahlili, evde yapılan hamilelik testlerinden daha hassastır ve daha doğru sonuç gösterir.
Her hamileliğin hem anne hem de bebeğin sağlığı açısından takip edilmesi gerekmektedir. Sağlık riskinin bulunduğu durumlarda takip daha sıkı ve detaylı bir şekilde gerçekleştirilmelidir.
Çoğul gebelikte, tekil gebelikte olduğu gibi yüksek tansiyon, hamilelik şekeri preeklampsi, erken doğum ve diğer riskler bulunmaktadır. Çoğul gebeliklerde bu rahatsızlıkların görülme riski daha yüksektir.
Anne adayının genetik yatkınlığı, hamilelikten önce bulunan kronik bir rahatsızlığı ya da hamilelik şekeri gibi hamilelik sürecinde ortaya çıkan bir rahatsızlık gebeliğin riskli olarak değerlendirilmesine neden olabilmektedir.
Vajinal doğumlarda genellikle 24 saat sonra, sezeryan doğumdan sonra ise yaklaşık 48 saat sonra anne ve bebek taburcu edilmektedir. Ancak hem annenin hem de bebeğin genel sağlık durumuna göre bu süre değişiklik gösterebilmektedir.
Kadın ya da erkek üreme sistemini etkileyen çeşitli rahatsızlıklar, çevresel faktörler ve sigara ya da alkol tüketimi gibi bazı gündelik alışkanlıklar kısırlığa yol açabilmektedir.
Yumurta üretimi düzensiz veya nadir olan ya da hiç yumurta üretimi olmayan kadınlarda yumurta hücresinin üretilmesi için yumurtalıkların uyarılmasını sağlayan hormonların kullanılmasıdır.
