Yumurtalıklardan bir yumurtanın serbest kalması durumu yumurtlama olarak ifade edilir. Normal bir adet döngüsüne sahip olan kadınlarda bu durum her ay düzenli olarak meydana gelir. Bazı kadınlarda ise yumurta normal bir şekilde olgunlaşmaz ve bu nedenle yumurtlama düzensiz veya nadir olarak gerçekleşir. Bazı durumlarda da hiç gerçekleşmez.
Ovulasyon indüksiyonu olarak da bilinen yumurtlama takibi ağızdan alınan ya da enjekte edilen ilaçlar ile düzenli yumurta gelişimini sağlar. Takiben kendiliğinden veya yumurta çatlatma iğnesi ile bir yumurtlama sağlanır. Yumurtlama takibi günümüzde çiftlerde görülen kısırlık durumunda en çok tercih edilen yöntemlerden bir tanesidir. Adet döngüsünün başında ilaç uygulanır ve ultrason ile vücudun bu ilaca verdiği tepki takip edilir. Yumurta oluştuğunda hamilelik için ideal zaman gelmiş demektir.
Yumurtlama Takibi Nasıl Yapılır?
Yumurtlama takibinde her kadının ihtiyaç duyacağı ilacın dozu farklı olmaktadır. Çünkü herkesin genel sağlık durumu birbirinden farklıdır. Yumurtalıkları uyarmak için ilaç kullanımına ve ne zaman başlanacağına doktor karar vermektedir. Bu süreç ultrason taramaları ve kan tahlilleri ile düzenli olarak takip edilmektedir.
Yumurtlama takibi için folikül uyarıcı FSH hormonu; hipofiz bezlerinin daha fazla FSH hormonu üretmesini sağlamak için klomifen sitrat ve benzeri ilaçlar; foliküllerin ovulasyonu gerçekleştirmesine yönelik olgunlaşması için de human koryonik gonadotropin uygulaması yapılmaktadır.
Bu uygulamalar da FSH hormonu gibi enjeksiyon ile yapılır. FSH hormonu enjeksiyonları, içerisinde yumurta bulunan folikülleri uyararak olgunlaşmasını sağlar. Klomifen sitrat ve benzeri ilaçlar ise hipofiz bezini uyararak daha fazla FSH hormonu üretimini harekete geçirir. Klomifen sitrat uygulaması adet döngüsünün ikinci gününden altıncı gününe kadar alınmaktadır.
Yumurtlama Günü Nasıl Hesaplanır?
Yumurtlama gününün hesaplanması hamilelik için son derece önemlidir. Çünkü yumurta hücresi, serbest kaldıktan sonraki 12 - 24 saatlik sürede canlılığını korumaktadır. Bu süre aşıldıktan sonra döllenme olmaz ve genellikle 2 hafta içinde adet kanaması başlar. Yumurtlama günü hesaplaması adet döngüsü düzenli olan kadınlarda oldukça kolaydır. 28 günlük döngüye sahip olan kadınlarda yumurtlama bir sonraki adet kanaması başlamadan 14 gün önce gerçekleşir.
Adet döngüsü bazı kadınlarda daha kısa ya da bazılarında daha uzun sürebilmektedir. Döngüsü düzensiz olan kadınlarda ise yumurtlama gününün hesaplanması oldukça zordur. Evde kullanılabilen yumurta testleri ile yumurtlama gününü belirlemek mümkündür. Sperm hücresi rahimde yaklaşık 5 gün kadar hayatta kalabilmektedir. Bu nedenle yumurtlama başlamadan 3 - 4 gün önce korunmasız cinsel ilişkiye başlamak gebelik şansını önemli ölçüde artırabilmektedir.
Her hamileliğin hem anne hem de bebeğin sağlığı açısından takip edilmesi gerekmektedir. Sağlık riskinin bulunduğu durumlarda takip daha sıkı ve detaylı bir şekilde gerçekleştirilmelidir.
Çoğul gebelikte, tekil gebelikte olduğu gibi yüksek tansiyon, hamilelik şekeri preeklampsi, erken doğum ve diğer riskler bulunmaktadır. Çoğul gebeliklerde bu rahatsızlıkların görülme riski daha yüksektir.
Anne adayının genetik yatkınlığı, hamilelikten önce bulunan kronik bir rahatsızlığı ya da hamilelik şekeri gibi hamilelik sürecinde ortaya çıkan bir rahatsızlık gebeliğin riskli olarak değerlendirilmesine neden olabilmektedir.
Vajinal doğumlarda genellikle 24 saat sonra, sezeryan doğumdan sonra ise yaklaşık 48 saat sonra anne ve bebek taburcu edilmektedir. Ancak hem annenin hem de bebeğin genel sağlık durumuna göre bu süre değişiklik gösterebilmektedir.
Kadın ya da erkek üreme sistemini etkileyen çeşitli rahatsızlıklar, çevresel faktörler ve sigara ya da alkol tüketimi gibi bazı gündelik alışkanlıklar kısırlığa yol açabilmektedir.
Yumurta üretimi düzensiz veya nadir olan ya da hiç yumurta üretimi olmayan kadınlarda yumurta hücresinin üretilmesi için yumurtalıkların uyarılmasını sağlayan hormonların kullanılmasıdır.
